پایان نامه بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استراتژیهای آن در شرکت خودروسازی سایپا
چکیده
هدف از
انجام این تحقیق بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای
استراتژیهای آن در شرکت خودروسازی سایپا است. کارت امتیازی متوازن یکی از
تکنیکهای ارزیابی عملکرد سازمانها میباشد که سازمان را از چهار منظر
مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و یادگیری و رشد مورد ارزیابی قرار میدهد.
عمدهترین مشکل در سازمانها اجرای استراتژی تدوین شده میباشد. کارت
امتیازی متوازن فاصلهای که ما بین تدوین و اجرای استراتژی وجود دارد از
بین میبرد. محل تحقیق شرکت سایپا و جامعه آماری شامل 58 نفر از مدیران
ارشد، مدیران میانی، اجرائی شاغل در شرکت سایپا میباشند. روش تحقیق
توصیفی– پیمایشی و ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه و مطالعات کتابخانهای
بوده و روش آماری، آمار استنباطی میباشد. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این
است که امکان اجرای ارزیابی متوازن با بکارگیری کارت امتیازی متوازن در
شرکت سایپا وجود دارد. و با استفاده از این تکنیک امکان غلبه بر موانع
اجرای استراتژی در شرکت سایپا وجود دارد.
واژگان کلیدی: کارت امتیازی متوازن، استراتژی، سایپا، سازمان
مقدمه
در
مورد سازمان تعاریف بسیاری ارائه شده است. کلاسیکها بر نقش ساختار در
سازمان تاکید میکنند و نئوکلاسیکها به انسان توجه اساسی دارند.
سازمانهای مکانیکی، سازمانهای ارگانیکی، سازمان یادگیرنده، سازمان به
مثابه فرهنگ و انواع مختلفی از تعاریف دیگر که هریک از زوایهای خاص به
سازمان مینگرند. اما یکی از استعارههای جالب در مورد سازمان، تشبیه
سازمان به انسان است، در این تفکر به سازمان به مثابه موجودی زنده نگریسته
میشود. اما در همه موجودات زنده، بویژه انسان، فاکتورهایی وجود دارد که از
آنها به عنوان علایم حیاتی نام برده میشود.! آیا سازمان نیز علایم حیاتی
دارد؟ آیا آنچنان که فشار خون و نبض انسان حامل پیام مرگ و زندگی میتوانند
باشند،
بخشی از متن
تعاریف نظری و عملیاتی
تعاریف نظری
کارت امتیازی متوازن
مدلی
جامع برای سنجش عملکرد سازمان است. در ایران کارت امتیازی متوازن، کارنامه
توازن عملیات و یا ارزیابی فراگیر ترجمه شده است. در سال 1992 یکی از
جدیدترین متون حسابداری مدیریت به نام ارزیابی متوازن به وسیله کاپلان و
نورتون ارائه گردید. وآن عبارت چیزی است که با اندازهگیری واقعی عملکرد از
ابعاد مالی و غیر مالی (از بعد مالی = نگاهی به عقب، از بعد مشتری = نگاه
از بیرون به درون سازمان، از نوع نوآوری ورشد= نگاه به جلو و از بعد عملیات
= نگاه از درون به بیرون) سازمان را مورد ارزیابی قرار میدهد و با مقایسه
آن با هدفهای سازمان ما را به سمت هدفهای سازمان رهنمود میکند و
راهبرهای مقدم را به ما معرفی میکند. مدل امتیازی متوازن، مدلی جامع برای
سنجش عملکرد سازمان است و این مدل اهداف استراتژیک سازمان را در چند حوزه
حیاتی به شاخصهای قابل سنجش تبدیل میکند که این حوزهها عبارتند از:
1-امور مالی
2-مشتری یا ارباب رجوع
3-فرآیندهای داخلی انجام کار در سازمان
4- رشد و یادگیری (هیننر 2001)
استراتژی (راهبرد)
استراتژی
به تعیین هدفها و اولویتهای سازمان (بر اساس پیش بینی محیط بیرونی و
تواناییهای سازمان) و تدوین برنامههای عملیاتی (برای دست یافتن به
هدفهای ذکر شده)، میگویند (الوانی، 1378). استراتژی راه رسیدن به دیدگاه
است. هر استراتژی توصیف میکند که مجموع مدیریت چه تدبیری در پیش گیرد که
با توجه به امکانات و فرصتهای موجود در بازار بتواند در آمیزده و به
دیدگاه از قبل تعیین شده دست یابد. استراتژی چگونگی انطباق ظرفیتهای یک
سازمان با فرصتهای موجود در بازار به منظور تحقق هدفهای کل سازمان
میباشد (اشنایدر و داوول[1]، 1999).
تعاریف عملیاتی
کارت
امتیازی متوازن: در این پژوهش کارت امتیازی متوازن بر مبنای سوالات تحقیق
با استفاده از پرسشنامه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت که این پرسشنامه برای
هر فرضیه دارای تعدادی سوال خواهد بود.
[1] - Schinder & Dowell 1999
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات.. 1
1-1- مقدمه. 2
1-2- عنوان تحقیق. 2
1-3- بیان مسئله. 3
1-4- ضرورت و اهمیت انجام پژوهش... 6
1-5- اهداف تحقیق. 9
1-5-1- هدف اصلی.. 9
1-6- سؤالات تحقیق. 9
1-6-1- سوال اصلی تحقیق. 9
1-6-2- سوالات فرعی.. 9
1-7- فرضیههای تحقیق. 10
1-7-1- فرضیه اصلی.. 10
1-7-2- فرضیههای فرعی.. 10
1-8- روش تحقیق. 11
1-9- روش آماری.. 11
1-9-1- آمار توصیفی.. 11
1-9-2- آمار استنباطی.. 11
1-10- روش گردآوری دادهها 11
1-11-جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان) 12
1-12-تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 12
1-13-تعاریف نظری و عملیاتی.. 12
1-13-1- تعاریف نظری.. 12
1-13-1-1- کارت امتیازی متوازن. 12
1-13-1-2-استراتژی (راهبرد) 13
1-13-2- تعاریف عملیاتی.. 13
فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری.. 14
کارت امتیازی متوازن. 15
2-1- مقدمه. 15
2-2- تاریخچه و روند تکاملی کارت امتیازی متوازن. 17
2-2-1- معیارهای سنجش مالی عمدتاً کوتاه مدت و غیر استراتژیک هستند. 18
2-2-2- ارزیابی مبتنی بر اطلاعات تاریخی است. 18
2-2-3- ارزیابیها عمدتاً یک بعدی است. 18
2-3- تاریخچه شکلگیری برنامهریزی استراتژیک... 19
2-4- استراتژی.. 20
2-5- چهار فرآیند مدیریت راهبردی.. 21
2-5-1- تفسیر چشمانداز. 21
2-5-2- انتقال راهبرد و مرتبط ساختن آن با اهداف.. 22
2-5-3- برنامهریزی تجاری.. 24
2-5-4- بازخورد و آموزش... 25
2-6- تعاریف کارت امتیازی متوازن. 28
2-7- کارت امتیازی متوازن ابزار کارآمد تسری استراتژیها 30
2-8- مزایای کارت امتیازی متوازن. 30
2-8-1- یکپارچگی و نظارت.. 31
2-8-2- تمرکز. 31
2-8-3- بازخور. 31
2-8-4- همسویی.. 31
2-8-5- ارتباطات.. 32
2-8-6- مسئولیتپذیری.. 32
2-8-7- مشارکت.. 32
2-8-8- تبدیل و تکامل. 32
2-9- کارکردهای کارت امتیازی متوازن. 33
2-10- منظرهای ارزیابی متوازن. 34
2-11- دلایل عدم اجرای استراتژیهای تدوین شده در سازمان. 36
2-11-1- عدم مشارکت کارکنان در فرآیند برنامهریزی استراتژیک شرکت.. 37
2-11-2- موانع مدیریتی.. 37
2-11-3- موانع عملیاتی.. 37
2-11-4- موانع کارکنان. 37
2-12- معرفی وجوه کارت امتیازی متوازن. 39
2-12-1-وجه مالی.. 40
2-12-2- وجه مشتری.. 41
2-12-3- وجه رشد و یادگیری.. 42
2-12-4- وجه فرآیندهای داخلی.. 42
2-12-4-1- آرمان / چشمانداز. 43
2-12-4-2- استراتژی.. 43
2-12-4-3- عوامل بحرانی موفقیت.. 44
2-12-4-4- روابط علت و معلولی.. 44
2-12-4-5- برنامه عملی.. 44
2-13- پیادهسازی کارت امتیازی متوازن. 45
2-13-1- قدم اول. 45
2-13-2-قدم دوم. 46
2-13-3- قدم سوم. 46
2-13-4- قدم چهارم. 47
2-13-5- قدم پنجم. 47
2-13-6- قدم ششم. 48
2-14- مثالی از یک سیستم کارت امتیازی متوازن. 48
2-14-1- منظر مالی اهداف.. 48
2-14-2- منظر فرآیندهای داخلی اهداف.. 48
2-14-3- منظر یادگیری و رشد اهداف.. 49
2-14-4- منظر مشتری.. 49
2-15- ایجاد سازمان استراتژی محور به کمک کارت امتیازی متوازن. 50
2 -15-1- ترجمه استراتژی به اصطلاحات عملیاتی.. 51
2-15-2- همسوسازی سازمان برای ایجاد هم افزایی.. 52
2-15-3- تبدیل استراتژی به کار هر روز هرکس... 52
2-15-3-1- آموزش و برقراری ارتباط.. 53
2-15-3-2- توسعه اهداف فردی و گروهی.. 53
2-15-3-3- سیستمهای پاداش و بهرهوری.. 53
2-15-4- تبدیل استراتژی به یک فرآیند مستمر. 54
2-15-5- بسیج و به حرکت درآوردن تحول ازطریق رهبـری مدیریت ارشد. 54
2-16- گسترش استفاده از کارنامه متوازن (کارت امتیازی متوازن) 57
2-17-کارنامه متوازن تکمیل کنندهِ گزارشگری مالی رایج.. 58
2-18- چهار دیدگاه در کارنامه متوازن. 59
2-19- داستانهای موفقیت از راه کارت امتیازی متوازن. 60
2-19-1- رشد پایه درآمد که بیشتر از رشد بازار باشد. 61
2-19-2- تبدیل ۳۰ درصد درآمد حاصل از تغییرات تدریجی به سود عملیاتی.. 61
2-19-3- دو برابر کردن سود هر سهم. 61
2-20- سنگ بنای پیروزی.. 63
2-20-1- حمایت مدیریت ارشد. 64
2-20-2- مدیریت پروژه 64
2-21- چالشهای کارت امتیازی متوازن در مقام عمل. 65
2-22- سیستم جامع مدیریتی کارت امتیازی متوازن برای پیوند استراتژی با عملیات.. 66
2-22-1 - تنظیم استراتژی.. 66
2-22-2- برنامهریزی استراتژیک... 67
2-22-3- همسویی سازمان با استراتژی.. 69
2-22-4- برنامهریزی عملیات.. 69
2-22-5- کنترل، نظارت و یادگیری.. 70
2-22-6- سنجش و سازگار کردن استراتژی.. 70
2-23- بعضی از کاستیهای کارت امتیازی متوازن. 71
2-24-تحقیقات انجام شده در مورد کارت امتیازی متوازن. 72
2-24-1- تحقیقات خارجی.. 72
2-24-2- تحقیقات داخلی.. 76
2-3- نتیجهگیری.. 79
فصل سوم: مواد و روشها و روششناسی تحقیق یا روش اجرای تحقیق. 81
3-1- مقدمه. 82
3-2 - روش تحقیق. 82
3-2-1- برحسب هدف.. 83
3-2-2- برحسب نحوه گردآوری دادهها 84
3-3- جامعه آماری تحقیق. 87
3-4- روش نمونهگیری و تعیین حجم نمونه. 87
3-5- روش و ابزار جمعآوری اطلاعات و اندازهگیری دادهها 87
3 -6- روش سنجش اعتبار (روایی) و پایایی: 91
3-6-1- روایی پرسشنامه تحقیق. 91
3-6-2- پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه. 92
3 -7- روش تجزیه و تحلیل دادها و آزمون فرضیهها 93
3-7-1- نرمافزارهای مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل دادهها 94
3-7-2- مقایسه رتبه با استفاده از آزمون فریدمن.. 94
3-7-3- آزمون کای –دو برای جدولهای یک بعدی.. 95
3-7-4- آزمون نسبت (دو جملهای) 95
3-8-چهارچوب نظری و مدل تحقیق: مدل کارت امتیازی متوازن. 96
3-8-1- مانع اول. 96
3-8-2- مانع دوم. 96
3-8-3- مانع سوم. 96
3-8-4- مانع چهارم. 96
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها 100
4-1- مقدمه. 101
4-2- ویژگیهای جمعیتشناسی جامعه مورد مطالعه. 101
4-2-1- جامعه مورد مطالعه از لحاظ جنسیت.. 102
4-2-2- جامعه مورد مطالعه از لحاظ سن.. 102
4-2-3- جامعه مورد مطالعه از لحاظ تحصیلات.. 103
4-2-4- جامعه مورد مطالعه از لحاظ سابقه کار در سازمان. 104
4-3 - آزمون فرضیات.. 105
4-3-1- آزمون فرضیه اصلی تحقیق. 105
4-3-1-1- آزمون کای – دو. 106
4-3-1-2- آزمون نسبت (دو جملهای) 108
4-4- آزمونهای مربوط به فرضیه اول. 110
4-4-1- آزمون کای – دو. 110
4-4-2- آزمون نسبت (دو جملهای) 112
4-5- آزمون مربوط به فرضیه دوم. 114
4-5-1- آزمون کای –دو. 114
4-5-2- آزمون نسبت (دو جملهای) 116
4-6- آزمون مربوط به فرضیه سوم. 118
4-6-1- آزمون کای – دو. 118
4-6-2- آزمون نسبت (دو جملهای) 120
4-7- آزمون مربوط به فرضیه چهارم. 121
4-7-1- آزمون کای –دو. 121
4-7-2- آزمون نسبت (دو جملهای) 123
4-8- آزمون مربوط به فرضیه پنجم. 124
4-8-1- آزمون کای –دو. 124
4-8-2-آزمون نسبت (دو جملهای) 126
فصل پنجم: نتایج تحقیق. 128
5-1- مقدمه. 129
5-2- خلاصه تحقیق. 129
5-3- نتایج آزمون فرضیات و تفسیر آنها 130
5-3-1- آزمون کای-دو. 131
5-3-2- آزمون نسبت (دو جملهای) 131
5-4- پیشنهادات براساس نتایج به دست آمده 134
5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 134
5-6- محدودیتهای تحقیق. 134
منابع و مآخذ. 136
پیوستها 147
Abstract 154
