بررسی آرایه های بدیعی در دیوان نشاط اصفهانی

بررسی آرایه های بدیعی در دیوان نشاط اصفهانی پایان نامه کارشناسی ارشد بررسی آرایه های بدیعی در دیوان نشاط اصفهانی در 126 صفحه ورد قایل ویرایش با فرمت doc

دسته بندی	زبان و ادبیات فارسی
فرمت فایل	word
حجم فایل	371 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	126

مقدمه

چنانکه می­دانیم تمام فنون ادب عربی از لغت و صرف و نحو و تفسیر قرآن و معانی بیان و نقد شعر همه و همه مولود ظهور اسلام و قرآن مجید است وبه این سبب آن را جزو علوم قرآنی شمرده ­اند. فن معانی و بیان و بدیع نیز مربوط به زبان عربی و به همان زبان است و اگر احیاناً عده­ای از متاخران ایرانی و هندی چیزی به فارسی نوشته­اند باز همان معانی و بیان عربی است که به فارسی ترجمه کرده­اند نه اینکه برای فارسی باشد. علمای ادب عربی سه فن معانی و بیان و بدیع را از هم جدا کرده و تشبیه،‌ استعاره و مجاز و کنایه را داخل مباحث خاص بیان شمرده­اند اما ادبای فارسی به این امور از نظر آرایش کلام توجه کرده آنها را داخل فن بدیع ساخته­اند (همایی، 1374: 21).

 یکی از شاخه­های اصلی علوم بلاغت بدیع است که همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. از میان سه علم بلاغت،‌ علم بدیع بیشتر دستخوش تحولات و تغییرات شده و نقایص و خللی بر پیکره آن وارد شده است و بسیاری از مباحث بیان و معانی در آن وارد شده است. نکته قابل توجه این است که به جرأت می­توان گفت هنوز تقسیم­بندی درستی از بدیع انجام نگرفته است.دکتر سیروس شمیسا در کتاب نگاهی تازه به بدیع پس از تقسیم بدیع به لفظی و معنوی،بدیع لفظی را به سه روش و بدیع معنوی را در پنج طبقه بررسی کرده است که مبنای کار ما بر اساس همین کتاب است.

 نشاط اصفهانی از شاعران دوره‌ی دوم بازگشت ادبی است که به پیروی از قدما به ویژه شعرای عصر عراقی شعرسروده است و در غزل شیوه‌ی دو استاد بزرگ،سعدی و حافظ،را تقلید کرده است. در واقع شعر نشاط تجدید حیات‌ادبی ایران است. شعر وی چه از نظر زبانی چه فکری و چه ادبی کاملاً تقلیدی است.گویا شرایط زمانی ایجاب کرده است که شاعران دوره‌ی بازگشت دوباره مدیحه سرایی کنند و یا غزل‌های عاشقانه و عارفانه بسرایند. ما در این پایان‌نامه به دنبال آنیم که شعر وی را از نظر بدیع لفظی و معنوی بررسی کنیم و نتیجه را به صورت آماری ارائه دهیم.

چکیده

 بدیع یکی از شاخه‌های اصلی علوم بلاغت است که از وجوه تحسین کلام بحث می‌کند.در این پایان نامه صنایع لفظی و معنوی به کار رفته در دیوان نشاط با دقت بررسی گردیده و نتیجه که به صورت آماری(تعداد و درصد) ارائه شده‌است نشان می‌دهد که در بدیع لفظی بسامد روش تجنیس با اندک تفاوتی

از دو مورد دیگر بیشتر است.

در روش تکرار،تصدیر و در روش تسجیع،سجع متوازی بالاترین بسامد را به خوداختصاص داده‌اند.در بدیع معنوی روش تناسب بیشترین بسامد را دارد. کاربرد دیگر روش‌های بدیع معنوی

بسیار نادر است.در مجموع این پایان‌نامه نشان می‌دهد که

دوسوم صنایع بدیعی به کاررفته در دیوان نشاط صنایع لفظی است.

واژه‌های کلیدی:

بدیع

نشاط اصفهانی

تجنیس

تصدیر

تناسب

صنایع لفظی

صنایع معنوی

 

فهرست

چکیده

مقدمه ...................... 1

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1-بیان مساله................3

1-2-تعریف مفاهیم تحقیق..............3

1-3-سوال‌های تحقیق.......................4

1-4-فرضیه‌های تحقیق......................4

1-5-پیشینه‌ی تحقیق......................4

1-6-ضرورت واهداف تحقیق.......................5

1-7-روش تحقیق و روش تجزیه وتحلیل داده‌ها.................6

1-8-روش وابزارگردآوری اطلاعات.............................6

فصل دوم : تعریف بدیع ،تاریخچه،انواع واقسام آن و زندگی‌نامه و آثار نشاط اصفهانی و معرفی دوره بازگشت ادبی

2-1-تعریف بدیع وتاریخچه‌ی آن ............8

2-2-اصطلاح بدیع درآثارفارسی..................9

2-3-اقسام بدیع..........................10

2-4-زندگی‌نامه وآثارنشاط....................10

2-5-بازگشت ادبی........................12

2-6-زمینه های پیدایش بازگشت ادبی.......12

2-7-پیشروان بازگشت ادبی.................13

2-8-نشاط ورستاخیز ادبی.................13

2-9-شعرهای نشاط وروش او درشاعری...............14

2-10-صنعت‌های شعری.....................15

2-11-زیادی ردیف و تکرارقافیه درشعرهای نشاط.............15

2-12-ویژگی‌های زبانی و ادبی شعر بازگشت................16

2-13-چند نمونه از غزلیات نشاط............16

فصل سوم : بررسی بدیع لفظی دردیوان نشاط اصفهانی

3-1-غزلیات...............19

3-2-قصاید..................56

3-3-ترکیب بند..........................64

3-4-مثنوی ......................65

3-5-رباعی...............................79

فصل چهارم :بررسی بدیع معنوی در دیوان نشاط اصفهانی

4-1-غزلیات..................82

4-2-قصاید........................105

4-3-ترکیب بند.........110

4-4-مثنوی..................111

فصل پنجم : تحلیل داده‌ها (نتیجه گیری)

5-1-چند نمونه تحلیلی(تحلیل بدیعی)از اشعارنشاط....................115

5-2-مصادیق و شمارش بدیع لفظی................................116

5-3-مصادیق و شمارش بدیع معنوی ودیگر مباحث آن.......116

5-4-بدیع لفظی(مصادیق روش تجنیس).....117

5-6-بدیع لفظی (مصادیق روش تسجیع).........118

5-7-بدیع معنوی(مصادیق روش تشبیه)............118

5-8-بدیع معنوی(مصادیق روش ترتیب کلام)..................118

5-9-بدیع معنوی(مصادیق روش تعلیل و توجیه)..............119

5-10-بدیع معنوی(مصادیق روش ایهام)..................119

5-11-بسامد آماری سه روش بدیع لفظی..................119

5-12-بسامد آماری پنج روش بدیع معنوی....................120

5-13-بسامد آماری بدیع لفظی و بدیع معنوی و دیگر مباحث بدیع معنوی.....120

منابع..............121