واژة اصلاحات اصلاحات اقتصادی اصلاحات رفتاری
|
مقاله واژة اصلاحات
مقاله واژة اصلاحات
|
|
| دسته بندی | اقتصاد |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 30 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 41 |
مقاله واژة اصلاحات
فهرست
اصلاحات
اصلاحات اقتصادی
اصلاحات رفتاری
اصلاحات علوی
واژة اصلاحات :
اصلاح در لغت عرب ضد افساد شمرده و اصلاح شی‌ء بعد از آن افساد آن را به اقامه و برپاداشتن آن معنا کرده‌اند. در فرهنگ‌نامه سیاسی و اقتصادی و نیز در لغت‌نامة دهخدا، اصلاحات به مجموعة تغییرهایی گفته می‌شود که در جهت بهبود اوضاع اجتماعی، در چارچوب نظام تثبیت شده انجام می‌گیرد.
در قرآن کریم، واژة اصلاح و افساد و مشتقات این دو مکرر به کاررفته است. در اصطلاح قرآنی، اصطلاحات اجتماعی به کوشش برای تحقق آموزه‌ها و دستورهای اجتماعی اسلام اطلاق می‌شود و مصلح به کسی گفته می‌شود که در راه تحقق شریعت الهی بکوشد؛ از این رو، پامبران در قرآن مصلح نامیده شده‌اند. در مقابل، مفسد به کسی گفته می‌شود که از تحقق آموزه‌ها و احکام الهی جلوگیری کند. علامة طباطبایی در ذیل آیة 205 سورة بقره: و اذا تولی سعی فی الارض لیفسدفیها؛ «و چون برگردد (یا ریاستی یابد) بکوشد تا در زمین فساد کند» - که درباره منافقان وارد شده – می‌نویسد:
مقصود از فساد، فساد در تشریع است؛ زیرا خداوند آن چه را در دین وجود دارد، برای اصلاح اعمال بندگان تشریع کرده است تا در نتیجه آن، اخلاق و ملکات نفوس آنان را اصلاح کند و به سبب آن، جان انسان و جامعة بشی اصلاح شود و انسان‌ها به سعادت در دنیا و آخرت دست یابند.
دراین جا پرسشی مطرح می‌شود که چرا حضرت فقط عدالت اقتصادی (رفع فقر و توازن ثروت) می‌اندیشید و رشد و توسعة اقتصادی را هدف اصلی خود قرار ندادو. برای این پرسش پاسخ‌های متعددی وجود دارد:
- امام به رشد و توسعة اقتصادی نیز توجه داشت؛ لذا نامة خود به مالک اشتر می‌فرماید: باید بیش از تحصیل خراج، دز اندیشة آبادانی زمین باشی؛ زیرا خراج حاصل نشود؛ مگر به آبادانی زمین و هر که خراج طلبد و زمین آباد نسازد، شهرها و مردم را هلاک کرده است و کارش استقامت نیابد؛ مگر اندکی.
علت تاکید بیش تر بر عدالت آن بود که نظام اقتصادی اسلام از این هدف ، بسیار منحرف شده بود.
- در بینش امام، عدالت، هدال اصلی نظام اقتصادی اسلام است و رشد و توسعة مطلوب، بدون عدالت محقق نخواهد شد. وی در این باره می‌فرماید: ما عمرت البلدان بمثل العدل؛ «هیچ چیز همانند عدل، شهرها را آباد نمی‌کند» بالعدل تتضاعف البرکات؛ «با اقامه عدل، برکات خدا چند برابر می‌شود.»
- در بینش حضرت، عدالت اقتصادی به مفهوم اسلامی آن،[1]حق مردم است می توانند این حق را مطالبه کنند و بر متولیان امور نیز واجب است این حق را بدهند. فقیران در دارایی ثروتمندان و در بیت المال حق دارند و باید حق آ‌ن‌ها داده شود؛ لذا نمی توان به بهانة پرداختن به رشد و توسعه، این حق را از آنان دریغ داشت. بر این اساس، نتایج بحث اصلاحات اقتصادی از دیدگاه امام علی (ع) را درامور ذیل می توان خلاصه کرد:
- هدف اصلی اصلاحات اقتصادی حضرت، تحقق عدالت اقتصادی در جامعه بود.
- زیر بنای فلسفی حرکت اصلاحی ایشان اصالت آخرت و وسیلة بودن دنیا است.
- برنامة حرکت اصلاحی حضرت تصحیح بینش ها و منش ها براساس آموزه‌ها و دستورهای اسلام است.
- سیاست اصلاحات امام از این قرار است.
الف. تبیین آموزه‌ها و دستورهای اسلام در جامعه؛
ب. عمل به دستورهای اسلام و ارائه الگوی عملی؛
ج. نظارت بر اجرای دستورهای اسلام.
