نظریه صدق منطق دانان مسلمان
|
نظریه صدق منطق دانان مسلمان
رساله کارشناسی ارشد رشته الهیات گرایش فلسفه و کلام اسلامی موضوع نظریه صدق منطق دانان مسلمان چکیده درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است فلاسفه اسلامی ب
|
|
| دسته بندی | فلسفه |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 284 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 155 |
رساله کارشناسی ارشد
رشته الهیات گرایش فلسفه و کلام اسلامی
موضوع :
نظریه صدق منطق دانان مسلمان
چکیده
درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است. فلاسفه اسلامی به طور قطع و بدون تردید به این نظریه معتقدند و همچنین بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین در تعریف صدق قضایا به نظریه مطابقت قائلند.
اساس نظریه مطابقت این است صدق قضیه عبارت از مطابقت آن با واقع و نفس الامر و این مسأله مبتنی بر دو اصل است اول اینکه واقعیتی هست و دوم اینکه ذهن ما قادر به کشف واقعیت می‌باشد.
فیلسوفان غربی در مورد صدق به تئورهای دیگر معتقدند که این تئوری‌ها عبارتند : 1- تئوری هماهنگی : این نظریه به فلاسفه عقل گرا نسبت داده شده و آنها معتقدند که صدق یک گزاره تنها به معنای سازگاری آن با نظامی از قضایای دیگر عقلی است. و برخی از پوزیتویست‌ها از این تئوری دفاع کرده‌اند و برخی از اینها معتقد بودند که قضایای حسی و تجربی صدقشان از راه مطابقت معلوم می‌شود و قضایای که تجربی و حسی نیستند صدقشان بوسیله سازگاری آنها با گزاره‌های آزموده شده بدست می‌آید و بعضی از پوزیتویست‌ها معتقدند تنها راه آزمون صدق قضایا ارتباط درونی میان خود باورها است.
2- تئوری عمل گرایانه : پیرس و جیمز و دیوئی از طرفداران این تئوری هستند و آنها در معناداری معتقدند که معنای یک لفظ عبارت از پیامد عملی یا تجربی آن.
3- تئوری زیادتی صدق : طرفداران این نظریه معتقدند که محمول صادق و کاذب زاید است و می‌توان آنها را حذف کرد و هیچ تأثیری در جمله ندارند.
4- نظریه غیر توصیفی صدق : معتقدان به این تئوری می‌گویند که صدق و کذب کلمات توصیفی نیستند بلکه کلمات انجازی و تأییدی و انشایی هستند.
5- نظریه سمانتیکی صدق تارسکی : تارسکی ضمن قبول نظریه صدق ارسطویی با ارائه نظریه زبان و فرا زبان به بازسازی این تئوری پرداخته تا از شبهات و پارادوکس‌های که در زبان پیش می‌آیند جلوگیری کند و از نظر وی صدق و کذب عناصر فرا زبانی هستند در حالیکه راست و دروغ عناصر زبانی هستند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مقدمه و پیشینه تاریخی
بخش اول : مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی
1-1- مقدمه 3
1-2- تعریف مسأله 3
1-3- سوالهای اصلی تحقیق 4
1-4- فرضیه‌های تحقیق 4
1-5- هدف‌های تحقیق 4
1-6- روش تحقیق 4
1-7- سابقه تحقیق 5
1-8- معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی 5
1-9- تمایز حق و صدق 6
1-9-1- رای مشهور حکمای اسلامی 6
1-9-2- نظریه برخی از فیلسوفان غربی 7
1-9-3- نظریه شهید مطهری 8
بخش دوم : پیشینة تاریخی نظریه مطابقت صدق
2-1- سابقه نظریه مطابقت در یونان 10
2-1-1- مطابقت از نظر افلاطون 10
2-1-2- نظریه مطابقت از دیدگاه ارسطو 12
2-1-3- نظریه مطابقت از نظر فارابی 14
2-1-4- نظریه مطابقت از دیدگاه ابن سینا 15
2-1-5- نظریه مطابقت از دیدگاه سهروردی 16
بخش سوم : آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن
3-1- تمایز تعریف صدق و ملاک صدق 19
3-2- دیدگاه برخی از فلاسفه اسلامی 20
3-3- دیدگاه برخی از فلاسفه غربی 21
3-4- نقد و بررسی 21
فصل دوم : تئوری صدق از نظر منطق دانان غربی
بخش اول : نظریه مطابقت
1-1- توضیح نظریه مطابقت 25
1-1-1- نظریه مطابقت در نظر منطق دانان جدید غرب 25
1-1-2- مطابقت و اتمیسم منطقی 25
1-1-3- اشکالات نظریه مطابقت 29
بخش دوم : تئوری هماهنگی
2-1- تئوری هماهنگی یا سازگاری 35
2-2- اصل ارتباط درونی 36
2-3- درجات صدق 37
2-4- ایرادات نظریه هماهنگی 38
بخش سوم : تئوری عمل گرایانه
3-1- تئوری عمل گرایانه 37
3-2- نظریه شیلر 44
3-3- نقد و بررسی این نظریه 45
بخش چهارم : تئوری زیادتی صدق
4-1- تئوری زیادتی صدق 49
4-2- اشکالات نظریه زیادتی صدق 50
بخش پنجم : نظریه غیر توصیفی صدق 53
5-1- نظریه غیر توصیفی صدق 53
5-2- اشکالات نظریه غیر توصیفی صدق 56
بخش ششم : نظریه سمانتیکی صدق تارسکی
6-1- تبیین نظریه سمانتیکی تارسکی 56
6-1-1- مفهوم صدق به عنوان موضوع نظریه معنا شناختی تارسکی 58
6-1-2- تعریف صدق در نظریه معناشناسی تارسکی 63
فصل سوم : نظریه مطابقت صدق از نظر فیلسوفان و منطق دانان مسلمان
بخش اول : آیا مطابقت مربوط به علوم حضوری است یا حصولی
1-1- تعریف علم حضوری وحصولی 79
1-2- رابطه مطابقت با علم حضوری و حصولی 81
1-3- راهیابی خطا در علم حضوری 83
بخش دوم : نظریه مطابقت به عنوان روش صدق در تصورات یا تصدیقات 85
بخش سوم : رابطه خبر با صدق و کذب
3-1- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را تعریف قضیه می‌داند 91
3-2- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را ملاک تمایز قضیه می‌داند 92
3-3- اشکال پارادکس دروغگو بر هر دو تحلیل 94
بخش چهارم : مناط صدق و کذب قضایا
4-1- بررسی اجمالی اختلاف حکما در تقسیم قضایا 97
4-2- صدق و کذب در انواع قضایا 101
4-2-1- قضایای خارجیه 101
4-2-2- قضایای ذهنیه 101
4-2-3- قضایای حقیقیه 106
بخش پنجم : معانی نفس الامر 105
5-1- نفس الامر به معنای عالم امر و عقول مجرده 106
5-2- نفس الامر به معنی فی نفسه 108
5-3- نفس الامر به معنای عالم ثبوت اشیاء 109
5-4- نقد و بررسی معانی ذکر شده از نفس الامر 110
بخش ششم : مطابقت در مباحث وجود ذهنی
6-1- مطابقت در مباحث وجود ذهنی 113
6-1-1- اهمیت بحث وجود ذهنی 113
6-1-2- تاریخچه وجود ذهنی 113
6-1-3- تبیین نظریه وجود ذهنی 114
6-1-4- آیا انحفاظ ماهیت از لوازم نظریه مطابقت است یا از مبنای آن 118
بخش هفتم : نظریه مطابقت از دیدگاه برخی از فیلسوفان مسلمان
7-1- نظریه ملاصدرا درباره مطابقت 123
7-2- حکیم سبزواری 125
7-3- علامه طباطبایی 126
7-4- شهید مطهری 138
7-5- استاد مصباح یزدی 144
7-6- جمع بندی و نتیجه گیری 148
