پایان نامه کارشناسی ارشد « M.A »
گرایش : برنامه ریزی روستایی
نقش هنرستانهای کشاورزی درتوسعه و پیشبرد کشاورزی منطقه رباط کریم
چکیده
این
پژوهش به منظور بررسی نقش و تاثیر گذاری آموزشهای رسمی وغیر رسمی توسط
هنرستان های کشاورزی برروی توسعه کشاورزی ناحیه رباط کریم صورت گرفته است .
تاشاید
بتوان با تقویت نقاط قوت منطقه وبا محوریت آموزشهای نوین از طریق هنرستان
کشاورزی به توسعه وپیشبرد کشاورزی منطقه دست یافت .دربحث کشاورزی سعی شده
تا با بررسی موضوعاتی چون پراکنش محصولات کشاورزی ونقش آموزش وترویج
درتوسعه کشاورزی به شاخصهای توسعه بپردازیم ودرخصوص هنرستان کشاورزی باید
گفت با توجه به موقعیت ممتاز آن با داشتن نیروهای مجرب وکارآمد وتجهیزات
مدرن کشاورزی با اموزش هنرجویان وکشاورزان منطقه درقالب آموزشهای رسمی و
غیررسمی می تواند سهم عمده ای درتوسعه کشاورزی ایفا نماید.
دراین
رساله به هنرستان کشاورزی وآموزشهای کشاورزی به عنوان یک سیستم نگریسته
شده که می تواند با تغییر دردیدگاه کشاورزان ومسئولین ، ترویج و ارائه
راهکارهای مناسب درتوسعه کشاورزی ودامپروری به شیوه نوین درمنطقه ضمن
ایجاد اشتغال نقش خود را در بهره وری بیشتر ایفا نماید وباعث تغییر وتوسعه
کشاورزی ودرنهایت بهبود وضعیت اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی منطقه گردد .
فهرست مطالب
چکیده ........................................................................................................ 1
مقدمه ......................................................................................................... 2
فصل اول
طرح تحقیق
1-1بیان مساله.............................................................................................. 4
2-1 اهداف تحقیق....................................................................................................... 4
1-2-1-هدف کلی تحقیق................................................................................................4
2-2-1- اهداف اختصاصی تحقیق....................................................................................4
3-1- سئوالات تحقیق ...............................................................................................4
4-1- فرضیات تحقیق. ...............................................................................................5
5-1-ضرورت واهمیت تحقیق.........................................................................................5
6-1-پیشینه تحقیق........................................................................................................5
7-1-مسائل ومشکلات تحقیق..........................................................................................5
8-1- نوع تحقیق..........................................................................................................6
9-1- ناحیه جغرافیایی مورد مطالعه..................................................................................6
10-1- روش گرداوری اطلاعات.....................................................................................6
11-1- روش تجزیه تحلیل..............................................................................................6
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
1-2 - تعریف کشاورزی...........................................................................................8
2-2توسعه چیست ؟......................................................................................................8
3-2- توسعه کشاورزی.................................................................................................9
4-2- توسعه کشاورزی و رابطه با توسعه روستایی............................................................10
5-2- توسعه کشاورزی پایدار.......................................................................................12
6-2- ضرورت توسعه کشاورزی..................................................................................13
7-2- توسعه کشاورزی«ضرورتها و راهبردها »..............................................................14
8-2- ضرورت های توسعه کشاورزی در برنامه پنجم........................................................15
9-2- ساز و کار تولی گری توسعه کشاورزی..................................................................17
10-2- برنامه های اجرایی توسعه کشاورزی....................................................................18
11-2- نقش توسعه کشاورزی در توسعه ملی...................................................................19
12-2- دلایل رشد بطئی بخش کشاورزی........................................................................20
13-2 - اهمیت آموزش و جایگاه آن در توسعه ..................................................................22
14-2- آموزش در نظریه های توسعه ............................................................................24
1-14-2- دیدگاه نوسازی.............................................................................................24
2-14-2- نظریه نوسازی............................................................................................26
1-2-14-2- نوسازی اقتصادی......................................................................................27
2-2-14-2- نوسازی سیاسی .......................................................................................27
4-14-2- نوسازی روانی............................................................................................28
15-2- مفهوم نوآوری ............................................................................................29
1-15-2- احساس نیاز به تغییر.....................................................................................30
2-15-2- اثرات فرهنگی............................................................................................31
3-15-2- تغییر فرهنگی.............................................................................................31
4-15-2-عوامل موثر در تغییر.....................................................................................32
16-2- چشم انداز آموزش کشاورزی در قرن 21.............................................................34
17-2- بازگشت کشورهای در حال توسعه به سوی آموزشهای کشاورزی................................35
18-2- تاریخچه ی آموزشهای کشاورزی در جهان............................................................36
1-18-2- تاریخچه ی آموزش های کشاورزی در ایران.......................................................37
2-18-2-
تاریخچه ی اجرای آموزش های کشاورزی در مناطق روستایی و کشاورزی
.............................................................................................................................37
3-18-2- اهداف آموزش های کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی......................................38
فصل سوم
شناخت ویژگیهای جغرافیایی ناحیه مورد مطالعه
3-1- پیشینه تاریخی...................................................................................................42
2-3 - موقعیت جغرافیای شهرستان رباط کریم..................................................................44
1-2-3- تعداد شهرها و روستاها ............................................................................49
3-3- ویژگی های اقلیمی شهرستان رباط کریم...................................................................51
1-3-3- درجه حرارت (دما )..................................................................................... 51
2-3-3- میانگین دمای سالانه........................................................................................52
3-3-3- رژیم حرارتی و دمای ماهانه.............................................................................52
4-3-3- بارش ماهانه.................................................................................................53
5-3-3- جهات وزش باد..............................................................................................55
6-3-3- تیپ آب و هوایی............................................................................................57
4-3- خاک و پوشش گیاهی منطقه رباط کریم....................................................................57
1-4-3- دشت های دامنه ای ( خاک های دشت های آبرفتی دامنه ای )................................... 60
1-1-4-3- سری خاک های آدران..................................................................................60
2-1-4-3- سری خاک های رباط کریم............................................................................61
3-1-4-3- سری خاک های حصار مهتر.........................................................................61
2-4-3-
دشتهای رسوبی و رودخانه ای (خاکهای مخروط افکنه ای آبرفتی سنگریزه دار)
...........................................................................................................................
62
1-2-4-3- سری خاکهای پرندک ..................................................................................62
2-2-4-3- سری خاکهای حصارساداتی...........................................................................62
5-3- پوشش گیاهی....................................................................................................64
1-5-3- گیاهان بومی.................................................................................................64
2-5-3- نباتات زراعی ............................................................................................64
6-3- ویژگیهای انسانی ............................................................................................65
1-6-3- مهاجرت......................................................................................................66
2-6-3- ساختمان جنسی.............................................................................................67
3-6-3- ساختار درونی جمعیت....................................................................................67
1-3-6-3- ساختمان سنی.............................................................................................67
2-3-6-3- خصوصیات عمده جمعیت رباط کریم ............................................................70
3-3-6-3- وضعیت سواد............................................................................................73
7-3- بررسی ویژگی های اقتصادی شهرستان رباط کریم ............................................74
1-7-3- وضعیت کشاورزی شهرستان رباط کریم..............................................................75
1-1-7-3- زراعت و باغداری......................................................................................75
2-1-7-3- بررسی وضعیت دامپروری در شهرستان رباط کریم............................................76
3-1-7-3- بررسی وضعیت صنعت شهرستان رباط کریم.....................................................78
1-1-3-1-7-3- تاریخچه منگنز رباط کریم......................................................................80
2-1-3-7-3- موقعیت جغرافیایی معدن............................................................................80
3-1-3-7-3- مصارف و کاربرد منگنز در صنعت.............................................................81
فصل چهارم
بررسی و شناخت ویژگیهای هنرستانهای کشاورزی و نقش آنها در توسعه ی کشاورزی
1-4- خلاصه ای از تاریخچه آموزش کشاورزی ............................................................83
2-4- تعریف هنرستان کشاورزی...................................................................................87
3-4- هدف از آموزش کشاورزی در هنرستانهای کشاورزی.................................................93
4-4- شاخه های تحصیلی در هنرستانهای کشاورزی..........................................................94
1-4-4- شاخه فنی و حرفه ای.......................................................................................94
1-1-4-4- زمینه صنعت.............................................................................................94
2-1-4-4- زمینه خدمات.............................................................................................94
3-1-4-4- زمینه کشاورزی.........................................................................................95
2-4-4- شاخه کاردانش ) اهداف کاردانش)...................................................................... 95
5-4-
نحوه تهیه و تدوین استانداردهای آموزشی درهنرستانهای کشاورزی وادامه تحصیل
فارغ
التحصیلان...............................................................................................................95
1-5-4- : رشته های تحصیلی – مهارتی شاخه ی کاردانش.................................................96
2-5-4- آموزش مهارت های کشاورزی در شاخه ی کاردانش...............................................98
3-5-4- ادامه ی تحصیل فارغ التحصیلان کشاورزی شاخه ی کاردانش...................................98
6-4- قوانین آموزشی و واحدهای درسی ، عناوین و جداول درسها ........................................99
1-6-4- قوانین آموزشی ............................................................................................99
7-4-آمار هنرجویان استقبال کننده از رشته های کشاورزی در سطح استان تهران
ومنطقه رباط کریم درسال 88-1387 و 87-1386.........................................................109
1-7-4-آمار
دانش آموزان کاردانش زمینه کشاورزی (بدون بزرگسال) سال
تحصیلی
88-77.................................................................................................................110
2-7-4-نسبت
دانش آموزان کاردانش زمینه کشاورزی (بدون بزرگسال) سال
تحصیلی
88-87.................................................................................................................111
8-4-ویژگیهای
آموزش و نقش آن در توسعه ی کشاورزی در سطح کلان وکاربرد آن درناحیه مورد
مطالعه..................................................................................................................111
9-4- مفهوم آموزش بزرگسالان ..........................................................................114
1-9-4- کشورهای توسعه یافته ..........................................................................114
2-9-4- کشورهای در حال توسعه................................................................................114
3-9-4- کشورهای انقلابی.........................................................................................114
4-9-4- مفهوم آموزش بزرگسالان در ایران...................................................................115
5-9-4-آموزش بزرگسالان در بعد شغل و حرفه..............................................................115
6-9-4-آموزش کشاورزی ویژه بزرگسالان....................................................................116
10-4- اثرات سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی آموزشهای کشاورزی........................................118
1-10-4- اثرات سیاسی آموزشهای کشاورزی................................................................118
2-10-4- اثرات اجتماعی آموزشهای کشاورزی ..........................................................118
1-2-10-4-
آماده ساختن بزرگسالان ( یا هنرجویان )برای درک تغییرات
اجتماعی................................................................................................................118
2-2-10-4- کاهش نابرابری های اقتصادی و اجتماعی ..........................................118
4-2-10-4- تحول ارتباطات......................................................................................119
5-2-10-4- هماهنگ کردن ابتکارات و رهیافتها – مسئولیت پذیری.....................................119
3-10-4- اثرات فرهنگی و روانی آموزشهای کشاورزی...................................................121
1-3-10-4- ایجاد زمینه و امکانات بهتر از دانش ،مهارتها و منابع موجود.............................121
2-3-10-4- کمک به بزرگسالان برای آگاهی از منزلت خود..............................................121
3-3-10-4-
کمک به بزرگسالان برای درک مجموعه استعدادها ، توانایی ها و محدودیت های
خویش...................................................................................................................122
4-3-10-4- دانش و مهارت.......................................................................................122
5-3-10-4- توصیه ها و اطلاعات فنی........................................................................122
6-3-10-4- سطوح پدیداری تغییر...............................................................................123
11-4- اثرات اقتصادی – اثرات مستقیم آموزش های کشاورزی ..........................................125
1-11-4- رابطه میان بهره وری و آموزش....................................................................125
2-11-4- کمک آموزش به رشد اقتصادی......................................................................127
3-11-4- کارکرد سرمایه گذاری آموزشی.....................................................................128
4-11-4- کشاورزی معشیتی به کشاورزی تخصصی.......................................................129
5-11-4- تلاش برای دست یافتن به استراتژی توسعه کشاورزی و توسعه روستایی..................131
1-5-11-4- عوامل پیشرفت کشاورزی در مقیاس کوچک.................................................131
2-5-11-4- شرایط پیشرفت عمومی روستا...................................................................131
3-5-11-4- تکنولوژی و نوآوری..............................................................................131
6-11-4- اثرات اقتصادی – اثرات غیر مستقیم آموزش های کشاورزی................................132
12-4- اثرات آموزش های کشاورزی بر روی وضعیت اشتغال ..........................................132
13-4- فراهم آوردن زمینه های تداوم آموزش کشاورزی برای توسعه و تثبیت شغلی..........133
فصل پنجم
1-5- نتیجه گیری....................................................................................................136
2-5- آزمون فرضیات ..........................................................................................139
3-5- پیشنهادات......................................................................................................141
4-5- نمونه پرسشنامه ها وجداول................................................................................143
5-5- منابع............................................................................................................146
فهرست جداول
____________________________________________________
1-
جدول(3-1) آخرین آمار جمعیت براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن و تقسیمات
کشوری سال 1385 (شهرستان رباط کریم
)................................................................... 49
2- جدول (3-2)گروه سنی شهرستان رباط کریم ....................................................68
3- جدول (3-3) جمعیت استان تهران را بر حسب گروههای عمده سنی
به تفکیک جنسیتی در سال 1375 نشان می دهد.................................................................68
4-جدول (3-4) روند تحولات شهرنشینی در منطقه کلان شهر تهران طی سالهای مختلف 69
4-
جدول (3-5) خصوصیات عمده جمعیتی منطقه رباط کریم برابر آمار سال
1365....................................................................................................................71
5-
جدول (3-6)- مهاجرین وارد شده به شهرستان رباط کریم طی ده سال
1375
.............................................................................................................73
6-
جدول (4-1) : فهرست تعدادی از هنرستانهای کشاورزی سراسر کشور در سال
1376....................................................................................................................84
7- جدول (4-2) رشته های تحصیلی – مهارتی زمینه ی کشاورزی شاخه ی کاردانش.....96
8- جدول(4-3) درسهای عمومی دوره متوسطه به تفکیک شاخه تحصیلی..................105
9- جدول (4-4)استانداردهای زمینه کشاورزی .................................................. 107
10-جدول
(4-5)آمار دانش آموزان کاردانش زمینه کشاورزی( بدون بزرگسال ) سال تحصیلی
88-87......................................................................................................................
109
فهرست نمودارها
1-نمودار
شماره ( 3-1) نمودار شیب شهرستان رباط کریم
...............................................47- 2- نمودار شماره (
3-2) شیبهای شهرستان رباط
کریم......................................................48
3-نمودار شماره (3-3) میزان بارندگی طی ده ساله 1386-1376 ایستگاه مهرآباد ..................54
4-نمودار(3-4) رگرسیون معادله خطی (ساده) میزان بارندگی در10 ساله اخیر .....................54
5-نمودار(3-5) سیر صعودی جمعیت در دهه های 50 تا 70..............................................71
6-نمودار(3-6) وضعیت اشتغال در شهرستان رباط کریم................................................... 74
فهرست نقشه ها
1- نقشه استان تهران (3-1)............................................................................43
2- نقشه تقسیمات سیاسی استان تهران (3-2).................................................................. 44
3- نقشه شهرستانهای استان تهران (3-3)......................................................... 45
4- نقشه شهرستان رباط کریم (3-4)................................................................. 46
5- نقشه شهرستان رباط کریم ( 3-5)................................................................. 46
6-نقشه شماره ( 3-6) طبقات ارتفاعی رباط کریم ..............................................................48
7-نقشه شبکه رودهای استان تهران (3-7)...................................................................... 55
6- نقشه زمین شناسی ایران(3-8)..................................................................... 58
7- نقشه توپوگرافی استان تهران(3-9)............................................................... 59
8- نقشه جهت کلی شیب زمین دراستان تهران(3-10)............................................ 59
9- نقشه زمین شناسی استان تهران(3-11).......................................................... 60
10- نقشه پوشش گیاهی استان تهران شماره (3-12)............................................... 63
فهرست تصاویر
1- عکس 4-1نمای درب ورودی هنرستان..........................................................88
2-
عکس (4-2)نمایی از کارگاه پرورش ماهیان سردآبی ( هنرجویان درحال صید
ماهی قزل
آلا)............................................................................................................
88
3- عکس( 4-3)نمایی از کارگاه پرورش مرغ گوشتی ............................................89
4- عکس (4-4) نمایی از کارگاه دامپروری ( گاوداری هنرستان ) ............................89
5- عکس (4-5) نمایی از کارگاه دامپرو ری ( گوسفنداری هنرستان )........................ 90
6- عکس (4-6)نمایی از تجهیزات مکانیزاسیون کشاورزی هنرستان .........................90
7- عکس (4-7) نمایی از برداشت محصول گندم هنرستان ......................................91
8- عکس (4-8)نمایی از ساختمان خوابگاه هنرجویان وزمین چمن هنرستان ...............91
9- عکس (4-9)نمایی ازکارگاه باغبانی ( باغ انگور هنرستان)................................. 92
10- عکس (4-10) نمایی از مزرعه نمونه گندم هنرستان .........................................92
11- عکس (4-11)نمایی از گلخانه هنرستان ( هنرجویان درحال اموزش )................... 93
